Museum Speelklok Collectie

Sidebar content	Main content
Acties	Details Verwijder uit selectie Voeg toe aan selectie Afbeelding(en) TitelPhonoliszt-Violina rollenorchestrion, model A Vertaalde titelRoll Playing Orchestrion 'Phonoliszt Violina, Model A' VervaardigerLudwig Hupfeld A.-G. (fabrikant)‎, Rönisch Klavierfabrik (fabrikant)‎ PlaatsLeipzig (Duitsland), Dresden (Duitsland) Jaar ca. 1914 Objectnummer0867 Objectcategoriemechanische gehamerde snaarinstrumenten , orchestrions Objectnaamorchestrion met snaren, orchestrion met rol BeschrijvingDrie violen met expressiemogelijkheid worden bespeeld door een metalen ronddraaiende strijkboog, bespannen met paardenharen. Van elke viool wordt één snaar door deze strijkstok geraakt terwijl de viool naar voren komt. Mechanische toetsen op de snaar zorgen voor de aanslag van de muzieknoten. De draaisnelheid van de boog is variabel en heeft verschillende stappen; van langzaam tot snel. Hierdoor zal de viool zachter of harder spelen. Ook is een vibratomechaniek aanwezig en een sourdine effect (een dempingseffect dat van toepassing is op snaarinstrumenten). Het systeem wordt pneumatisch aangedreven. Er is een dubbel rollenmechaniek (één voor rollen met een muziekprogramma met vioolpartij, en één voor rollen zonder). Ook bevat de rol commando’s voor het stoppen en terugspoelen van de rol. Er is ook een ‘afstandsbediening’ aanwezig, zodat de filmoperateur het instrument kon bedienen. Begeleidende tekstenDe linker viool heeft de D-toon als basis en een bereik tot C’. De middelste viool heeft een bereik van A tot G’ en de rechter van E’ tot G’ in een volgend octaaf. In elke rol voldoet slechts één gat voor 2 noten, met dank aan een ingewikkeld systeem waarbij steeds een omschakelaar moet worden gebruikt voor de andere noot. De piano kan op drie dynamiekniveaus worden spelend: piano, mezzo forte en forte, waarbij de overgang tussen deze niveaus in crescendo kan verlopen. Ook bevat de rol commando’s voor het stoppen of terugspelen van de rol. Door de rollen te wisselen, kunnen diverse, populaire liederen worden gespeeld. Aanvankelijk was deze specifieke Violina Model A (cat. Nr. 0867) onderdeel van de reisbioscoop van de fam. A. Riozzi (filmpioniers uit Breda) tijdens optredens in Brabant, Limburg en Noord-België. Later werd de daarvoor gebruikte tent gebruikt voor een expositie over de ontstaansgeschiedenis van de bioscoop. Ook daarin deed de Violina nog dienst, tot het in de jaren 1969 werd verworven door het Nederlands Filmmuseum en opgesteld werd in het Vondelpark paviljoen in Amsterdam. Het instrument werd in 1992 aangekocht door museum Speelklok en gerestaureerd door Jorg Borchart in Duitsland. Volgens onderzoek van Siegfried Wendel uit 2011 is het instrument in 1914 gebouwd. Afmetingen geheel hoogte: 245 cm geheel breedte: 170 cm geheel diepte: 100 cm Trefwoordenprogrammadrager: rol geluidsbron: snaren

Afbeelding(en)

TitelPhonoliszt-Violina rollenorchestrion, model A

Vertaalde titelRoll Playing Orchestrion 'Phonoliszt Violina, Model A'

VervaardigerLudwig Hupfeld A.-G. (fabrikant)‎, Rönisch Klavierfabrik (fabrikant)‎

PlaatsLeipzig (Duitsland), Dresden (Duitsland)

Jaar ca. 1914

Objectnummer0867

Objectcategoriemechanische gehamerde snaarinstrumenten , orchestrions

Objectnaamorchestrion met snaren, orchestrion met rol

BeschrijvingDrie violen met expressiemogelijkheid worden bespeeld door een metalen ronddraaiende strijkboog, bespannen met paardenharen. Van elke viool wordt één snaar door deze strijkstok geraakt terwijl de viool naar voren komt. Mechanische toetsen op de snaar zorgen voor de aanslag van de muzieknoten. De draaisnelheid van de boog is variabel en heeft verschillende stappen; van langzaam tot snel. Hierdoor zal de viool zachter of harder spelen. Ook is een vibratomechaniek aanwezig en een sourdine effect (een dempingseffect dat van toepassing is op snaarinstrumenten). Het systeem wordt pneumatisch aangedreven. Er is een dubbel rollenmechaniek (één voor rollen met een muziekprogramma met vioolpartij, en één voor rollen zonder). Ook bevat de rol commando’s voor het stoppen en terugspoelen van de rol. Er is ook een ‘afstandsbediening’ aanwezig, zodat de filmoperateur het instrument kon bedienen.

Begeleidende tekstenDe linker viool heeft de D-toon als basis en een bereik tot C’. De middelste viool heeft een bereik van A tot G’ en de rechter van E’ tot G’ in een volgend octaaf. In elke rol voldoet slechts één gat voor 2 noten, met dank aan een ingewikkeld systeem waarbij steeds een omschakelaar moet worden gebruikt voor de andere noot. De piano kan op drie dynamiekniveaus worden spelend: piano, mezzo forte en forte, waarbij de overgang tussen deze niveaus in crescendo kan verlopen. Ook bevat de rol commando’s voor het stoppen of terugspelen van de rol. Door de rollen te wisselen, kunnen diverse, populaire liederen worden gespeeld.

Aanvankelijk was deze specifieke Violina Model A (cat. Nr. 0867) onderdeel van de reisbioscoop van de fam. A. Riozzi (filmpioniers uit Breda) tijdens optredens in Brabant, Limburg en Noord-België. Later werd de daarvoor gebruikte tent gebruikt voor een expositie over de ontstaansgeschiedenis van de bioscoop. Ook daarin deed de Violina nog dienst, tot het in de jaren 1969 werd verworven door het Nederlands Filmmuseum en opgesteld werd in het Vondelpark paviljoen in Amsterdam. Het instrument werd in 1992 aangekocht door museum Speelklok en gerestaureerd door Jorg Borchart in Duitsland. Volgens onderzoek van Siegfried Wendel uit 2011 is het instrument in 1914 gebouwd.

Afmetingen

geheel hoogte: 245 cm
geheel breedte: 170 cm
geheel diepte: 100 cm

Trefwoordenprogrammadrager: rol
geluidsbron: snaren

Details