Taal wijzigen
Sidebar content Main content

Startpagina

Welkom bij Speelklok Collectie Online
In onze online collectie vind je een selectie van objecten uit onze museumcollectie van zelfspelende mechanische muziekinstrumenten. Van kleine muziekdoosjes, automaten en speelklokken tot enorme orchestrions, dans- en straatorgels. Historische achtergrondinformatie, afbeeldingen en geluidsfragmenten lees, zie en hoor je hier!
De digitalisering van onze volledige collectie is nog in volle gang, maar we hopen dat je in de tussentijd veel plezier beleeft aan het bekijken en beluisteren van een aantal van onze prachtige instrumenten.

Hoe doorzoek ik de collectie?
Er zijn twee manieren om onze collectie te doorzoeken:
  • Zoeken op thema

    Huiskamer - o.a. muziekdozen, pianola’s, automaten en andere snuisterijen die een salon van de middenklasse uit de 18e en 19e konden veranderen in een ruimte vol muziek.
    Straat - o.a. draaiorgels en vleugelpiano's die in het verleden (en in sommige gevallen nog steeds!) buiten te horen waren.
    Koninklijk - zeer luxueuze objecten die vroeger eigendom waren van zeer welgestelde mensen, waaronder vorsten en vorstinnen.
    Amusement - hier vind je instrumenten die gebruikt werden in de vroegere uitgaansplaatsen, zoals op feesten, in cafés en op kermissen; bijvoorbeeld de enorme kermisorgels of het laatste model pianola met de nieuwste technische snufjes.
    Uitgelicht - de instrumenten in dit thema wisselen voortdurend Hierin zie je collectiestukken die extra aandacht krijgen, omdat ze aansluiten op een tentoonstelling of actuele gebeurtenis.
    Depot - via deze tegel kun je een digitaal kijkje nemen in ons depot en stukken zien die je op dit moment niet in het museum terugvindt.
    Repertoire - Hier vind je een aantal terugkerende klassiekers uit het mechanische muziekrepertoire - van 'Daisy Bell' tot de 'Blue Danube'. Net als bij onze instrumenten is de digitalisering van het repertoire een doorlopend project en bevat het nu nog niet alle liedjes en melodieën.
    Klankinstallaties - dit is de plek voor nieuwe mechanische en zelfspelende muziekmachines, gemaakt door hedendaagse kunstenaars geïnspireerd door onze collectie, die tijdelijk in bruikleen waren of zijn.

  • Specifieke zoekopdrachten

    Wanneer je al een specifieke zoekopdracht hebt, kun je deze uiteraard ook invoeren aan de hand van algemene trefwoorden. Deze tweede manier om informatie boven water te krijgen, werkt wanneer je een zoekterm invoert in het veld ‘eenvoudig zoeken’. Nog een alternatief is ‘uitgebreid zoeken’, waar meer specifieke zoekingangen worden gegeven, bijvoorbeeld ‘collectie categorie’.
    Sommige categorieën verwijzen naar de geluidsbron (zoals orgelpijpen). Omdat bijvoorbeeld alle orgels orgelpijpen gebruiken, hoef je in dat geval dus niet verder te zoeken om allerlei mechanische orgels te vinden!
    Andere categorieën zijn gewijd aan een breder 'type' object, zoals 'automaten' of 'klokken en horloges. Dat komt bijvoorbeeld aan de orde wanneer instrumenten meer dan één soort mogelijke geluidsbron hebben.
    Een laatste opvallende categorie is die van de ‘muziekdozen’. Er zijn namelijk instrumenten die een speelkam gebruiken (zoals een klok of automaat) maar toch in deze categorie vallen.
    Onderstaande lijst biedt een overzicht met een aantal nuttige zoektermen voor het zoekveld ‘categorie’.
    automaten met speelwerk - deze categorie bevat alle op zichzelf staande figuren met bewegende delen die ook muziek maken, hetzij met een speelkam of met een zuigerfluit.
    mechanische blaasinstrumenten - mechanische instrumenten die een zuigerfluit gebruiken, zoals onze mechanische zangvogels.
    mechanische doorslaande tongeninstrumenten - de mechanische instrumenten in deze categorie zijn heel divers. Je vindt hier mechanische harmoniums, klokken, draagbare orgels een speelgoedtrompet en zelfs een speeldoos, die allemaal geluid maken dankzij doorslaande tongen.
    mechanische gehamerde snaarinstrumenten - piano's, orchestrions met piano als hoofdinstrument en snaarklokken.
    mechanische getokkelde snaarinstrumenten - mechanische citers en een mechanische banjo, waarbij een snaar niet wordt aangeslagen maar ‘getokkeld’.
    mechanische instrumenten met bellen - veel klokken, horloges en uiteraard carillons. Deze categorie bevat een aantal van de oudste instrumenten in ons museum, en zelfs een klok met bellen van glas!
    mechanische instrumenten met orgelpijpen - straat-, dans-, kerk- en kermisorgels, maar ook klokken met complete orgelwerken er in!
    mechanische instrumenten met speelkam - deze categorie omvat verschillende soorten speeldozen, maar ook klokken, automaten, schilderijen en zelfs een houten kinderstoeltje, die allemaal een speelkam als klankbron gebruiken.
    muziekdozen - er werden zoveel soorten voorwerpen en snuisterijen voorzien van speelkammen dat we alle snuisterijen, accessoires en dingen met een speelkam ook hebben gecategoriseerd als muziekdozen. Denk bijvoorbeeld aan naaigerei, snuifdozen, drankflessen, een kledingborstel en een kleerhanger met een speelwerkje. Kun je ze allemaal raden? Er zijn een paar belangrijke uitzonderingen: klokken met een speelkam en automaten met een speelkam zijn apart gecategoriseerd als ‘uurwerken met speelwerk’ en als ‘automaten met speelwerk’.
    orchestrions - deze categorie is gewijd aan een specifiek type instrument dat wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van meerdere geluidsbronnen – in feite dus compleet mechanisch orkest in een kast! Soms zijn pianosnaren het primaire, overheersende instrument. In andere gevallen zijn dat juist orgelpijpen. Ook op die termen kun je zoeken.
    uurwerken met speelwerk - hier kun je een breed scala aan wandklokken, tafelklokken, staande klokken, rijtuigklokken en zakhorloges bekijken die muziek maken met veel verschillende geluidsbronnen.
    Wil je alleen afbeeldingen zien, zonder beschrijving, vink dan ‘Alleen afbeeldingen’ aan. Zoekresultaten kunnen in een fotogalerij of in een lijst worden weergegeven.

Auteursrecht
Deze website is een publicatie van Museum Speelklok. Hierop zijn de Auteurswet 1912 en de Databankenwet 1999 van toepassing. Op het deze website en al het daarin opgenomen materiaal rusten rechten (auteursrecht en databankenrecht) die toekomen aan Museum Speelklok of andere rechthebbenden. Alle afbeeldingen zijn gemaakt in opdracht van Museum Speelklok en zijn vrij te gebruiken volgens een Creative Commons Licentie. Alle tekst bij de werken kun je ook vrij gebruiken.

Contact
Heb je specifieke vragen over onze collectie of een specifiek object, wil je een hoge resolutie beeld aanvragen of meer weten? Dan kun je via collectievraag@museumspeelklok.nl

Colofon
Fotografie: Albertine Dijkema en Michiel Elsevier Stokmans
De objectgegevens op Speelklok Collectie Online worden toegankelijk gemaakt via de software van Axiell ALM.
Lancering website: 31 augustus 2023
Laatste update gegevens: live
Axiell Internet Server 6
Axiell ALM

© Museum Speelklok 2021
AIS gebruikt functionele cookies om de gebruikerservaring te verbeteren.
Deze AIS maakt ook gebruik van analytische cookies.