Details
Afbeelding(en)
TitelTafelklok met orgelpijpen, 'Haydn-Niemecz'
Vertaalde titelMechanical Organ 'Haydn-Niemecz
Vervaardiger Primitivus Niemecz (orgelbouwer)
PlaatsFertőd (Hongarije)
Jaar 1793
Objectnummer0903
Objectcategoriemechanische instrumenten met orgelpijpen, uurwerken met speelwerk
Objectnaamuurwerk met orgelpijpen, tafelklok, zonder ombouw
BeschrijvingWat hier over is gebleven, is het automatische orgel (binnenwerk) van een luxe tafelklok. Het heeft 29 toetsen en speelt 12 melodieën van Haydn die zowel met de hand als automatisch kunnen worden ingesteld.
Begeleidende tekstenEr is een vermoeden dat Haydn en Niemecz veel vaker moeten hebben samengewerkt. Van de "Flötenuhr"-instrumenten die ze zouden hebben gemaakt, zijn er in ieder geval vier bewaard gebleven. Samen spelen deze instrumenten 40 melodieën, waarvan er 10 overlappen.
De signatuur op de muziekcilinder luidt: Primitivus Niemecz Cmi Principis Esterhazy Bibliothecarius fecit in Eszterhaz. Anno 1793". De beschadigde originele cilinder is vervangen door een replica, nieuw gemaakt in Museum Speelklok, die in bewaring ligt. Hoewel het in veel opzichten een groot voorrecht was voor een componist of kunstenaar om het beschermheerschap te hebben van een rijke en machtige familie als de Esterházys, kon het in andere opzichten een soort van gemengde zegen zijn. Naast mogelijkheden kon zo'n mecenaat ook beperkingen creëren. Toen Haydn door de familie in dienst werd genomen, stond in zijn contract niet alleen dat hij nieuwe muziek moest componeren voor de prins wanneer daarom werd gevraagd, en dat alle daaruit voortvloeiende werken eigendom van het hof zouden blijven, maar ook dat hij zijn muziek niet mocht verkopen of iets voor iemand anders mocht schrijven zonder eerst toestemming van zijn werkgever te krijgen.
De signatuur op de muziekcilinder luidt: Primitivus Niemecz Cmi Principis Esterhazy Bibliothecarius fecit in Eszterhaz. Anno 1793". De beschadigde originele cilinder is vervangen door een replica, nieuw gemaakt in Museum Speelklok, die in bewaring ligt. Hoewel het in veel opzichten een groot voorrecht was voor een componist of kunstenaar om het beschermheerschap te hebben van een rijke en machtige familie als de Esterházys, kon het in andere opzichten een soort van gemengde zegen zijn. Naast mogelijkheden kon zo'n mecenaat ook beperkingen creëren. Toen Haydn door de familie in dienst werd genomen, stond in zijn contract niet alleen dat hij nieuwe muziek moest componeren voor de prins wanneer daarom werd gevraagd, en dat alle daaruit voortvloeiende werken eigendom van het hof zouden blijven, maar ook dat hij zijn muziek niet mocht verkopen of iets voor iemand anders mocht schrijven zonder eerst toestemming van zijn werkgever te krijgen.
Afmetingen
geheel hoogte: 30 cm
geheel breedte: 77 cm
geheel diepte: 37 cm
cilinder lengte: 54 cm
geheel breedte: 77 cm
geheel diepte: 37 cm
cilinder lengte: 54 cm