Details

Ook de Arabier kent – net als de Drie Pruiken (cat. 1126) – binnen het museum een ‘dubbele datering’: het oorspronkelijke bouwjaar (1925) en dat van na de laatste grootscheepse aanpassingen (1948), omdat die het orgel maakten zoals we dat nu kennen. Het orgel werd in 1925 gebouwd door Pierre Verbeeck, een orgelbouwer in Antwerpen.

Het front leek erg op dat van Decap-orgels uit die tijd en de schilderstukken van de Arabier kan men op meerdere orgels aantreffen, omdat Verbeeck en Decap dezelfde fronten leverancier hadden. Deze beschilderingen zijn een voorbeeld van het exotisme (en werden destijds dus wel vaker geplaatst): ze verheerlijken het ‘verre’ Oosten, maar stereotyperen ook en zijn daarmee problematisch.

Na aanschaf speelde de Arabier al in 1926 in Amsterdam bij vergunninghouder Herman Tokkie. In 1933 werd het orgel uitgebreid met een accordeon en speelde het in Hoorn, Enkhuizen, Den Helder en IJmuiden. De firma Perlee kocht het orgel in 1935 en plaatste onder andere een bourdonregister. Dat was namelijk populair van klank, bleef goed op stemming en bood voor de muziekarrangeur vele mogelijkheden. De accordeon bleek op straat niet te voldoen, was snel vals en werd weer verwijderd. Dit geeft dus aan dat orgels aangepast werden door (nieuwe) technische mogelijkheden, maar dus ook zeker aan de hand van de op dat moment heersende smaak.

Het orgel werd daarna in Amsterdam gebruikt en stond van ca. 1938 tot 1942 in Utrecht, op een door een paard getrokken wagen. In 1942 stelde de Duitse bezetter een verbod in op alle vermaak en dus ook op draaiorgels: de Arabier verdween voorlopig uit het straatbeeld. In 1948 werd het orgel aan een grootscheepse restauratie onderworpen. Het werd verbouwd tot de staat waarin we het orgel nu kennen. In 2008 kwam het orgel in bezit van het museum en werd het front gerestaureerd. Ook vandaag de dag wordt het orgel veel gevraagd voor optredens en is daarom regelmatig tijdelijk even ‘verdwenen’ uit de vaste opstelling.